Zaanse Schans. Zwiedzanie skansenu holenderskich wiatraków.

Ostatnia aktualizacja 07/03/2021

Obudziłam się wcześnie rano i wyjęłam notatnik. Nadszedł czas, na Zaanse Schans. Zwiedzanie skansenu pełnego holenderskich wiatraków to obowiązkowy punkt każdej wyprawy po Holandii.

Podróż rozpoczęłam jak co dzień – przeprawą promem na drugi brzeg IJ. Razem z pierwszymi rowerzystami pobiegłam na sam przód. Słoneczne promienie ogrzewały mój pychol, a mroźny wiatr rozwiewał włosy. “O jeżusie, jak cudownie!” – pomyślałam i uśmiechnęłam się do otaczających mnie kierowców jednośladów. Padły pierwsze tego dnia powitania – goedemorgen i dag! W moim sercu rozlała się radość i takie wewnętrzne poczucie, że jestem u siebie.

Dotarłam do stacji Asmterdam Centraal i sprawnie odnalazłam przystanek, z którego miał odjechać autobus 391 linii Connexxion. Przywitał mnie przemiły, starszy jegomość i z marszu wytłumaczył niuanse biletowe i drogę powrotną. Do Zaanse Schans dojechaliśmy w niecałą godzinę, zostawiając za sobą amsterdamskie przedmieście i niewielkie miasteczko Zaandam.

Po kilkuset metrach pieszej wędrówki po prostu dech zaparło mi w piersiach! Moim oczom ukazał się pejzaż po brzegi wypełniony nostalgią. Typical dutch.

---

---

Począwszy od roku 1961, kawałek po kawałku, przeniesione zostało tu całe miasteczko tworząc spektakularny kompleks z typowo holenderską zabudową z XVIII i XIX wieku.

---

---

Holendrzy stworzyli skansen w pełni odzwierciedlający warunki jakie do życie potrzebne były standardowej społeczności z wyżej wspomnianego okresu. Znajdziesz tu wszystko: począwszy od tradycyjnego sklepu, przez piekarnię, mleczarnię i pocztę po wiatraki – a jakże!

---

---

Do Zaanse Schans relokowanych zostało aż osiem różnych wiatraków. Nie wiem czy wiesz, ale wiatraki w Holandii pełniły rozmaite funkcje. Jedną z nich było mielenie przypraw przywożonych w czasie holenderskiego złotego wieku przez okręty VOC (Vereenigde Oostindische Compagnie) czyli Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej.

---

---

Inną z funkcji jaką pełniły było osuszanie gruntów pod poldery. Szczególne sukcesy w tym zakresie odniósł znamienity konstruktor Jan Leeghwater, który zaprojektował systemem do osuszania terenów zbudowany z kilkudziesięciu połączonych ze sobą wiatraków. Dzięki temu udało mu się przekształcić wiele jezior w użyteczne poldery. Spektakularnym osiągnięciem było osuszenie w 1621 roku jeziora Beemstermeer położonego na północ od Amsterdamu. Obecnie ten malowniczy zakątek figuruje na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Innym z ciekawych zastosowań wiatraków było wytwarzanie pigmentu do farb. Jeśli jesteś ciekawy jak wyglądał ten proces wpadnij do Zaanse i skieruj się prosto do wiatraka De Kat.

Z pomocą wiatraków Holendrzy tłoczyli olej. Siła ich skrzydeł pracowała dla tartaków. Wokół kręciły się również pięknolice córki młynarza, dla którego wiatrak młócił zboże obracając je w puszystą mąkę.

Zaanse Schans nie jest typowym, skostniałym skansenem, w którym przez drewnianą kratę możesz zaglądnąć do wnętrz i pooglądać starocie. W każdą niedzielę organizowane są pokazy rzemiosła. Możesz zobaczyć jak na przełomie XVIII i XIX wieku robiono czekoladę, wyciosać tradycyjne drewniane chodaki czy pomóc w przygotowaniu sera, z którego wszak Holandia słynie.

Jest jeszcze jedna rzecz, która mnie osobiście chwyciła mocno za serce. W Zaanse Schans jedynie część budynków znajduje się pod opieką muzeum. Pozostałymi opiekują się prywatni właściciele. Poświęcają swój czas na doglądanie wiatraków, dokonują napraw i prowadzą pokazy dla turystów. Część tradycyjnych domostw znajdująca się na drugim brzegu rzeki Zaan jest zamieszkana. Gdy dobrze się przyjrzysz zobaczysz jak domownicy pielęgnują ogródki, przycinają żywopłoty i sprzątają obejście. Piękno tkwi w holenderskim stylu życia, który docenia indywidualność każdego członka społeczności ale na równi stawia pracę dla wspólnych korzyści. Tego nauczyła ich nieustanna walka z wodą. Z tych mocnych podwalin narodził się holenderski naród. Dlatego, drogi czytelniku, gdy przywędrujesz do Zaanse Schans uśmiechnij się szeroko do jego pracowników i mieszkańców. To będzie najpiękniejsze podziękowanie za ich codzienny trud.

Ale, ale… mój drogi koniec tego gadania. Czas na zdjęcia! Zaraz pod nimi znajdziesz garść praktycznych informacji związanych ze zwiedzaniem Zaanse Schans.

---

---

Jak dojechać do Zaanse Schans?

Bezpośredni autobus odjeżdża z dworca autobusowego Bushalte CS IJzijde znajdującego się nad stacją Amsterdam Centraal. Wystarczy wdrapać się schodami na piętro. Autobus odjeżdża z pierwszego stanowiska. Jeśli chcesz zaplanować trasę skorzystaj z wyszukiwarki połączeń 9292.nl. Pamiętaj, że do wyświetlanej ceny biletu doliczają podatek. Np. jeśli bilet kosztuje cennikowo 4 euro to de facto zapłacisz za niego 5 euro.

Stacja	Przewoźnik	Linia	Cena w dwie strony
Bushalte CS IJzijde	Connexxion	391	10 euro

---

Zaanse Schans zwiedzanie i mapa

---

Jaki jest koszt zwiedzania Zaanse Schans?

Wejście na teren Zaanse Schans jest darmowe. Opłaty pobierane są za zwiedzanie obiektów muzealnych – wiatraków, muzeum zegarów i muzeów rzemiosła. Możesz zapłacić za zwiedzanie każdego z nich osobno lub wykupić kartę muzealną.

---

Bilety pojedyncze:

Bilet	Ulga	Cena
Wiatrak*	Osoba dorosła	4 euro
Dziecko do 6 roku życia	Za darmo
Dziecko od 6 do 12 roku życia	2 euro
Muzeum (Pawilon)	Osoba dorosła	9 euro
Dziecko do 4 roku życia	Za darmo
Dziecko od 4 do 7 roku życia	5 euro
Muzeum zegarów	Osoby dorosłe	10 euro
Dzieci do 12 roku życia	5 euro
Uczniowie i studenci	7 euro
Tradycyjny sklep	Wszyscy	Za darmo
Tradycyjna piekarnia
Tradycyjna destylarnia
Tradycyjne robienie czekolady!
Mleczarnia
Warsztat stolarza
Herbaciarnia
* Wiatrak De Huismen	Wszyscy	Za darmo

---

Karta muzealna

Dzięki niej zwiedzisz wszystkie otwarte budynki. Wyjątek stanowi Muzeum Zegarów.

Bilet	Ulga	Cena
Zaanse Schans Card	Osoby dorosłe	11,50 euro
Dzieci do 4 roku życia	Za darmo
Dzieci od 4-17 roku życia	7 euro

---

W jaki dzień tygodnia najlepiej zwiedzać Zaanse Schans?

Powiem Ci w sekrecie, że ogarnięcie tej kwestii nadal przyprawia mnie o słabość. Nawet nie zdajesz sobie sprawy ile notatek zrobiłam, ile tabel rozrysowałam, a i tak nie mam pewności czy nie popełniłam gdzieś błędu.

Mam nadzieję, że udało mi się podać temat w możliwie przystępnej formie. U góry w podsumowaniu znajdziesz informację ile obiektów w dany dzień tygodnia jest otwartych. Po zielonym kolorze poznasz obiekty, które w dany dzień ]organizują pokazy rzemiosła na żywo. Budynki są dostępne dla zwiedzających w różnych godzinach jednak możesz liczyć, że między godziną 10 a 16 większość z nich będzie otwarta.

Ze swojej strony polecam wycieczkę do Zaanse Schans w niedzielę. Ja wystartowałam o 9 razem z kilkoma rannymi ptaszkami. Dzięki temu miałam okazję strzelić parę zdjęć bez tłumu gawiedzi. Niedziela jest też dniem, w którym organizowane są pokazy na żywo.

Typ	Obiekt	Pn	Wt	Śr	Czw	Pt	Sb	Nd
	Podsumowanie	10	13	13	13	13	16	15
Wiatrak	De Huisman	–	●	●	●	●	●	●
De Kat	–	–	–	–	–	●	●
Het Jonge Schaap	–	●	●	●	●	●	●
De Bonte Hen	–	–	–	–	–	●	–
De Bleeke Dood	–	–	–	–	●	–	–
Het Pink	●	●	●	●	●	●	●
De Schoolmeester	●	●	●	●	●	–	–
Held Jozua	–	–	–	–	–	●	–
Rzemiosło	Lokalne produkty np. porcelana z Delft	●	●	●	●	●	●	●
Herbaciarnia	●	●	●	●	●	●	●
Destylarnia	●	●	●	●	●	●	●
Jak powstaje czekolada?	●	●	●	●	●	●	●
Mleczarnia	●	●	●	●	●	●	●
Jak powstają tradycyjne drewniaki? (Klompen/Clogs)	●	●	●	●	●	●	●
Muzeum	Pawilon	●	●	●	●	●	●	●
Zegary	–	–	–	–	–	–	●
Piekarnia	–	●	●	●	●	●	●
Tradycyjny sklep	–	–	–	–	–	●	●
Sklepy	●	●	●	●	●	●	●